Δεν Υπάρχει Κακό: ποιο είναι το τέρας;

 Της Ευγενίας Τσώρη,

 Ανέκαθεν είχα μια μεγάλη αγάπη για τις σπονδυλωτές ταινίες. Το Amores Perros, το 21 Grams και το Cloud Atlas ήταν από αυτές τις ταινίες που είχα μια μεγάλη αδυναμία. Το Δεν Υπάρχει Κακό είναι ένα πολύ πετυχημένο πάντρεμα της νοοτροπίας μιας σπονδυλωτής ταινίας με τα χαρακτηριστικά του ιρανικού σινεμά. Γύρω από τη θεματική της θανατικής ποινής του Ιράν, ξεδιπλώνονται τέσσερις ιστορίες, με ανθρώπινους χαρακτήρες της διπλανής πόρτας. Προσωπικά, δεν μπορούσα να μη δω τα πρόσωπα των φίλων μου σε εκείνα των εικοσάχρονων στρατιωτών που έπρεπε να εκπληρώσουν τη θητεία τους μετρώντας το θάνατο. Η θανατική ποινή δεν αφορούσε μόνο τους κατάδικους, διότι καταδίκαζε ταυτόχρονα και τους εκτελεστές της. Το Δεν Υπάρχει Κακό είναι μια συγκλονιστική ταινία για τη συνθήκη του «τι θα γινόταν αν;», μόνο που αυτό το αν είναι πραγματικότητα σε ένα άλλο μέρος του κόσμου.

Στην τρίτη από τις τέσσερις ιστορίες της ταινίας, μεταφερόμαστε σε ένα χωριό του Ιράν αρκετά μακριά από την Τεχεράνη. Αυτή η ιστορία είναι που δείχνει και το μεγαλείο της φωτογραφίας του Ashkan Ashkani, καθώς σχεδόν κάθε πλάνο θυμίζει και από έναν ξεχωριστό πίνακα ζωγραφικής. Η τοποθέτηση των διαφορετικών στοιχείων, ανθρώπινων και μη, στο πλάνο και ο συμβολισμός που συνοδεύει κάθε παύση, είναι κομμάτια της ταινίας που συμβάλλουν στο να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα διαμάντι – από τα πολλά – του ιρανικού κινηματογράφου. Η βία της θανατικής ποινής και το τραύμα που μεταφέρει επ’αορίστον στους αυτουργούς της έρχονται σε αντιδιαστολή με την ηρεμία της φύσης, κάνοντάς την αταίριαστη με το περιβάλλον. 


Το σχόλιο του σκηνοθέτη, ο οποίος βρίσκεται υπό περιορισμό στο Ιράν, είναι αιχμηρότατο, δημιουργώντας ένα επιπλέον πολιτικό πρόσημο για την ταινία. Όταν αυτοί που διαπράττουν το κακό είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, άνθρωποι που θα μπορούσαν να είναι φίλοι και συνάδελφοί σου, ποιος αλήθεια μπορεί να ισχυριστεί ότι το μεγάλο τέρας απαντάται στη μορφή τους; 

Η ανελευθερία, η φίμωση του λόγου, η καταπίεση και η αδυναμία εξέγερσης φωτίζονται σχεδόν μαεστρικά από τον Ρασούλοφ, ο οποίος καταγγέλλει το Ιράν για τη δημιουργία ακούσιων δολοφόνων. Προκειμένου να τελειώσουν το μαρτύριο της υποχρεωτικής τους θητείας μια ώρα αρχύτερα, οδηγούνται στην πίσω πλευρά του εκτελεστικού αποσπάσματος, κρατώντας σφιχτά το όπλο τους.


Το Δεν Υπάρχει Κακό είναι μια ήσυχη ταινία. Η βία τρυπώνει από την κλειδαρότρυπα και απλώνεται αθόρυβα στην κινηματογραφική αίθουσα. Έτσι σοκάρει περισσότερο. Και ίσως αυτό το ταρακούνημα να είναι αρκετό για να ξεκινήσουν κάποια στιγμή να αλλάζουν τα πράγματα για το καλύτερο.

0 comments