Του Βαγγέλη Αγγέλου,

Το φεστιβάλ των Καννών αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για μια ταινία ώστε να αναδειχθεί μέσω μιας βράβευσης ή μέσω της ενθουσιώδους υποδοχής του κοινού της. Δυστυχώς, το ίδιο δεν συνέβη με την ταινία Funny Games του Michael Haneke που προβλήθηκε το 1997 στις Κάννες. Κοινό και κριτικοί σοκαρίστηκαν τόσο πολύ από την προβολή της ταινίας που προέβησαν σε μαζικές αποχωρήσεις από τις αίθουσες πριν καν η ταινία φτάσει στο τέλος της. Γιατί όμως;

Το Funny Games είναι μια ταινία που θα κάνεις καιρό να την βγάλεις από το μυαλό σου, αν καταφέρεις να την βγάλεις ποτέ. Οι ρεαλιστικές ερμηνείες, η κλιμακούμενη ένταση και η κλειστοφοβική αίσθηση που σου δίνει ένα (κατά τ’ άλλα) μεγάλο σπίτι είναι μόνο μερικοί από τους παράγοντες που καθιστούν την θέαση της ταινίας μια μοναδική εμπειρία. Το γεγονός ότι σε πολλά από τα πλάνα η κάμερα είναι στάσιμη και η λήψη διαρκεί παραπάνω από το κανονικό μ’ έκανε να νιώθω ότι βρίσκομαι ο ίδιος μέσα στο σπίτι και άθελά μου, γίνομαι μάρτυρας των τελευταίων τραγικών στιγμών τριών ανθρώπων.

Ο ίδιος ο σκηνοθέτης της ταινίας, Michael Haneke, διερωτώμενος από έναν δημοσιογράφο σχετικά με το εάν το Funny Games είναι μια ταινία τρόμου ή ένα θρίλερ, απάντησε πως αφήνει τους χαρακτηρισμούς στους κριτικούς κινηματογράφου. Και πράγματι, η ταινία δεν υπόκειται σε κάποιο συγκεκριμένο κινηματογραφικό είδος καθώς κατ’ εμέ, δεν πρόκειται για μια ταινία αλλά για μια εμπειρία. Μια εμπειρία σοκαριστική, τραυματική, άβολη, κάπως διαδραστική και το μόνο σίγουρο, αξέχαστη. Θα μπορούσα να παραλληλίσω την εμπειρία θέασης της ταινίας με συγκεκριμένα παραδείγματα ταινιών όπως το Irreversible (2002) του Gaspar Noe ή το Benny’s Video (1992) πάλι του Michael Haneke. Όποιος έχει παρακολουθήσει τις δυο αυτές ταινίες θα καταλάβει τι εννοώ.

Τελικά γιατί τόση βία; Το Funny Games μπορεί να ερμηνευτεί ποικιλοτρόπως. Κάποιοι μπορεί να πουν ότι η ωμή απεικόνιση της βίας αποτελεί απλά άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα διεστραμμένης ταινίας που θέλει μόνο να προκαλέσει. Άλλοι ίσως πουν ότι πρόκειται για σάτιρα και κριτική των αμερικανικών ταινιών που συχνά χρησιμοποιούν τη βία σαν ένα μέσο διασκέδασης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι 24 χρόνια μετά, το Funny Games συνεχίζει να διχάζει, να προβληματίζει και να δημιουργεί νέες συζητήσεις γύρω από το περιεχόμενό του.