Του Παναγιώτη Χατζή,
Με αφορμή τα 95α γενέθλια του σπουδαίου και αειθαλούς κωμικού (δείτε το βιντεάκι που γύρισε πέρσι με το γιο του για την επικινδυνότητα του Covid) Mel Brooks έβαλα να δω το “Silent Movie” παραγωγής 1976. Η υπόθεση της ταινίας περιπλέκεται γύρω από την οδύσσεια ενός ξεπερασμένου σκηνοθέτη να μαζέψει ένα all-star cast και να καταφέρει να γυρίσει μια βουβή ταινία. Δύσκολο εγχείρημα καθώς η ταινία μας διαδραματίζεται αρκετές δεκαετίες μετά τη χρυσή εποχή του βωβού κινηματογράφου του Charlie Chaplin και του Buster Keaton.
Fast forward στο 2021. Θεωρώ πως αν γυριστεί σήμερα κάποια ταινία ελαφρώς βασισμένη στην παραπάνω υπόθεση θα μπορούσε πολύ άνετα να μετονομαστεί σε “Comedy Movie”. Γιατί αγαπητές και αγαπητοί σινεφίλ, οφείλω να σας ενημερώσω πως η κωμωδία ως ατόφιο κινηματογραφικό είδος πέθανε. Fin! Kaputt! Koniec! Ακόμα κι αν πούμε ότι δεν έχει πεθάνει εντελώς όπως ο βουβός κινηματογράφος, βρίσκεται σίγουρα στο στάτους των westerns.
Τι εννοώ: Ταινίες western δεν έχουν πάψει να γυρίζονται. Κοιτώντας τη δεκαετία των ‘10s βλέπουμε μεταξύ άλλων το ρετρολάγνο Tarantino να μας δίνει δύο γουέστερν (Django, The Ηateful Εight) που αγαπήθηκαν από το σκληροπυρηνικό κοινό του καθώς και τον Di Caprio να κερδίζει για πρώτη φορά το his precious αγαλματίδιο παλεύοντας με αρκούδες στο “The Revenant”.
Όμως, για μια χούφτα ταινίες (get it?) δε μπορούμε να παραγνωρίσουμε το γεγονός πως τα γουέστερν ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του σινεμά. Sergio Leone, Clint Eastwood, Franco Nero, Ennio Morricone, Sergio Corbucci. Ονόματα συνδεδεμένα με το χαμένο πλέον είδος του Spaghetti Western. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για το κλασικό God bless America είδος Western. John Wayne, Howard Hawks, John Ford ανήκουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας όπως θα λέγαμε σε άπταιστα πασοκικά. Όπως οι γουέστερν χαρακτήρες είδαν το οργανωμένο κράτος και τον αστικό τρόπο ζωής να καταλαμβάνει το ζωτικό τους χώρο έτσι και το ίδιο το είδος των γουέστερν είδε τα υπόλοιπα κινηματογραφικά genres να το αφήνουν πίσω.
Δε θα μπορούσε ο παραπάνω παραλληλισμός και το αναίσχυντο name dropping να χαρακτηρίσει και την περίπτωση της κωμωδίας; Ποιος κωμικός auteur έχει σήμερα την επίδραση στην ποπ κουλτούρα που είχε κάποτε ο Woody Allen; Ποιο δίδυμο θα μπορούσε να μας χαρίσει τους σύγχρονους “ροζ πάνθηρες” όπως ο Blake Edwards και ο Peter Sellers; Ποιος θα κυνηγήσει επί σειρά ταινιών τον Φαντομά σαν άλλος Louis de Funès? Ποιες κωμικές ιδιοφυΐες καλύπτουν το κενό του Jerry Lewis ή του Gene Wilder; Και στην τελική, για να μην πάμε τόσο πίσω, ποιος είναι ο σημερινός Jim Carrey; Η μόνη αποδεκτή απάντηση στα παραπάνω φλέγοντα ερωτήματα είναι το “Αυτός 5-0”. Γιατί απαντήσεις τύπου James Franco απορρίπτονται κι ας ευχαριστήθηκα αρκετά το “The Disaster Artist” το 2017.
Το φαινόμενο του θανάτου -ή έστω της διασωλήνωσης- της κινηματογραφικής κωμωδίας το αποδίδω σε 3 λόγους:
1) Ενώ από τη μία έχουμε όλο και λιγότερες επιτυχημένες κωμωδίες, από την άλλη έχουμε πολλές ταινίες που δε φοβούνται να εντάξουν κωμικά στοιχεία στο συντακτικό τους. Από τα superhero movies (Thor Ragnarok με κοιτάς που σε κοιτάω) μέχρι τις ταινίες του Λάνθιμου και του Οικονομίδη. Το χιούμορ είναι διάχυτο ακόμα κι αν ο πυρήνας της ταινίας είναι action, δράμα κλπ.
2) Οι κωμικές σειρές συνεχίζουν να βρίσκονται σε άνθιση. Ο σοφός λαός προτιμάει να bingαρει 10 επεισόδια του Τhe Οffice μέχρι ν’ αποκοιμηθεί στον καναπέ παρά να αφιερώσει μιάμιση ή δυο ώρες σε μια κωμωδία. Και οι streaming πλατφόρμες είναι εκεί να του το προσφέρουν.
3) Η κωμωδία είναι παντού στον ψηφιακό μικρόκοσμο μας. Ένας μέσος millennial ενδέχεται μέσα στην ημέρα του να δει ένα βίντεο του Ατζαράκη και μερικά ερασιτεχνικά αστεία βιντέακια στο Instagram ενώ σίγουρα θ’ ακούσει τον Άδωνι να τον ρωτάει με μανία αν τα λιγουρεύεται και τον Κουτσούμπα να του υπενθυμίζει πως αυτός είναι. Και φυσικά (υπερβολικά) πολλά memes. Όπως το βλέπω, δεν υπάρχει κάποιο κενό να καλυφθεί από το σινεμά εδώ.
Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για όλα αυτά; Για να φτάσατε μέχρι εδώ μάλλον σας ενδιαφέρει. Μια απάντηση που έχω να δώσω είναι να συνεχίσουμε να ανακαλύπτουμε τα διαμαντάκια του παρελθόντος. Α, και να μην επηρεαζόμαστε από τις βαθμολογίες του IMDB, ειδικά όσον αφορά κωμωδίες.
Μα, 4,5/10 αστεράκια το “Which way to the front”; 4,5 οι ώρες τους!
Υ.Γ. Επειδή αισθάνθηκα λίγο περίεργα να κλείσω το άρθρο με κατάρες τύπου Βασίλη Λεβέντη, θα δηλώσω πως 3 σύγχρονοι μοναχικοί καουμπόηδες στην έρημο της κωμωδίας, που απολαμβάνω, είναι ο Edgar Wright, ο Wes Anderson και ο Sacha Baron Cohen.
.jpg)
0 comments