Το Ethnofest – Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας και το Goethe-Institut Athen σας προσκαλούν στο πέμπτο και τελευταίο επεισόδιο της σειράς κινηματογραφικών προβολών HISTORY PROJECTED - Προβολές της Ιστορίας την Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2024 στις 19:00. Το πρόγραμμα του επεισοδίου με τίτλο «Γυναίκες απαντούν» περιλαμβάνει τις ταινίες Φούρνοι, μια γυναικεία κοινωνία των Αλίντα Δημητρίου και Νίκου Κανάκη και Winter adé [Αντίο χειμώνα] της Helke Misselwitz.

Επεισόδιο 5: Γυναίκες απαντούν

Δυο ταινίες που φτιάχτηκαν την ανέφελη δεκαετία του ’80, αλλά σε κομβικές στιγμές για την πολιτική ιστορία των χωρών τους (η ελληνική μετά τον «άνεμο της αλλαγής» και η γερμανική αμέσως πριν από την Πτώση του Τείχους). Ένα πρόγραμμα που εστιάζει στις μικροϊστορίες των γυναικών που ζουν σε μια εκδοχή του περιθωρίου – στα b-sides της επίσημης ιστορίας: στην Ανατολική Γερμανία και σε ένα νησί του Αιγαίου που κάποτε ήταν τόπος εξορίας. (Ο τίτλος του προγράμματος είναι μια αναφορά σε μια ταινία μικρού μήκους που γύρισε η Ανιές Βαρντά κατόπιν ανάθεσης του γαλλικής τηλεόρασης για το Διεθνές Έτος Γυναικών [1975].)

Πρόγραμμα 5.12.2024

19:00 Φούρνοι, μια γυναικεία κοινωνία, Αλίντα Δημητρίου & Νίκος Κανάκης, 1982, 43΄ (στα ελληνικά με αγγλικούς υπότιτλους).

Σύνοψη:

Στο νησί Φούρνοι της Ικαρίας, ένας ερευνητής παρακολουθεί τη ζωή των κατοίκων. Δίχως προκαθορισμένο σενάριο, δίχως έτοιμες ερωτήσεις, ως απλός παρατηρητής. Μέσα από αυτή την έρευνα, ζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας η κοινωνία των Φούρνων μέσα από τους ανθρώπους της, μέσα από αναμνήσεις, μέσα από αγωνίες, μέσα από τον καθημερινό μόχθο. Στο νησί, οι άνδρες είναι ναυτικοί και οι γυναίκες έχουν αναλάβει όλα τα πόστα που πιο συμβατικά θα περίμενε κανείς να εκτελούνται από τους άντρες, από οικοδομικές εργασίες μέχρι αγροτικές δουλειές. Η κάμερα της Αλίντας Δημητρίου και του Νίκου Κανάκη καταγράφει έτσι με ανάγλυφο τρόπο τις σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλα και το πώς ο καταμερισμός της εργασίας αποτελεί βασικό γρανάζι στην λειτουργία της κοινωνικής μηχανής. Μέσα από μια σπουδαίας αφοσίωσης μεθοδολογία προφορικής ιστορίας, όπου την Ιστορία αφηγούνται μέσα από τα βιώματά τους οι ίδιοι οι –συνήθως χωρίς βήμα και φωνή– μάρτυρες, η Δημητρίου κι ο Κανάκης τελειοποιούν ένα είδος πολιτικού ντοκιμαντέρ που δίνει πλατφόρμα και βοή σε φωνές περιθωριοποιημένες από την επίσημη ιστορική καταγραφή, όπως αναδεικνύεται ιδανικά και στην περίπτωση των Φούρνων, όπου ο φεμινισμός αναπτύσσεται αναγκαία μέσα από τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.

20:00 Winter adé [Αντίο χειμώνα], Helke Misselwitz, 1988, 116΄ (στα γερμανικά με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους).

Σύνοψη:

Η σκηνοθέτις διασχίζει με το τρένο τη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας στον τελευταίο χρόνο της ύπαρξής της ως κράτος. Από το Zwickau, πόλη βιομηχανική, πόλη των ορυχείων (από την περιοχή κατάγεται και η ίδια), η δημιουργός φτάνει στον βορρά και στη Βαλτική θάλασσα. Στον δρόμο της συναντά γυναίκες διαφορετικών ηλικιών και κοινωνικών στρωμάτων. Φόντο της ταινίας τα τοπία και η ανατολικογερμανική αρχιτεκτονική, γυρισμένα σε ασπρόμαυρο φιλμ. Οι γυναίκες μιλούν για τις δυσκολίες και τις ελπίδες τους. Οι μαρτυρίες τους συνθέτουν ένα καλειδοσκόπιο αναμνήσεων, πόθων, απογοητεύσεων που περιγράφει τη ζωή και την ατμόσφαιρα στην ΛΔΓ έναν χρόνο πριν από την κατάρρευσή της. Ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν σταθεί πολίτες της ΛΔΓ τόσο ανεπιτήδευτα μπροστά στην κάμερα, ποτέ δεν είχαν μιλήσει τόσο ανοιχτά μπροστά στον φακόγια τις συνθήκες της καθημερινής τους ζωής, αλλά και για τον ψυχικό τους κόσμο. Ο τίτλος Αντίο Χειμώνα «προφητεύει» σχεδόν την αλλαγή εποχής στην Ανατολική Γερμανία. Έναν χρόνο μετά την πρεμιέρα της ταινίας και μάλιστα στην ίδια πόλη, τη Λειψία, το κράτος της ΛΔΓ θα κατέρρεε.

Περισσότερα για τις Προβολές της Ιστορίας

Σε μια σειρά κινηματογραφικών προβολών που εκτείνεται σε όλη τη διάρκεια του 2024, μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες από την Ελλάδα και τη Γερμανία συνδυάζονται, συνδιαλέγονται και συναρμολογούν διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης του κοινού ιστορικού παρελθόντος: Μικρό-αφηγήσεις και έκκεντρες, χαμηλόφωνες μαρτυρίες που ξετυλίγονται στον πληθυντικό αριθμό, ασκήσεις με τη μυθολογία και τις μάσκες της εθνικής ταυτότητας, παιχνίδια παζλ με ψηφίδες από το αρχείο, ηχηρές και αόρατες χειρονομίες και τεκμήρια καταργούν την απόσταση από τις πηγές και τα λογής τεκμήρια και ενθαρρύνουν απρόσμενες αναγνώσεις εκατέρωθεν των συνόρων. Ώσπου φέρνουν την ιστορία στο παρόν για να την προβάλλουν στο μέλλον, κάνοντάς την –με τη βοήθεια της κινηματογραφικής γλώσσας– αίσθηση, ένστικτο και συλλογικό βίωμα.

Για περαιτέρω πληροφορίες, μπορείτε να επισκεφθείτε το website του History Projected.

Περισσότερα για το Επεισόδειο 5: Γυναίκες Απαντούν, στο link.